Konjunkšuvnnat ja subjunkšuvnnat

Sámegillii | På norsk | In English

Ruovttoluotta grammatihka váldosiidui.

Konjunkšuvnnat

Konjunkšuvnnat (= bálddalasti konjunkšuvnnat) čatnet seammalágan lađđasiid oktii:

  • Piera 'ja' Lemet leaba boahtán.
  • Mun oainnán sihke Piera 'ja' Lemeha.
  • Mun lean sápmelaš, 'muhto' in máhte sámegiela.

Muhtun konjunkšuvnnain lea sullii seammá mearkkašupmi, muhto geavahuvvojit iešguđetlágan oktavuođain. Omd. vai, -ge, dahje. Jearaldagas geavahuvvo vai, biehttaleaddji cealkagis lasihuvvo partihkal -ge verbii. Muđuid geavahuvvo dahje.

  • Mun boađán odne 'dahje' ihttin.
  • Boađátgo odne 'vai' ihttin?
  • In juga gáfe 'inge' deaja.
  • Jugan juogo gáfe 'dahje' deaja.

Subjunkšuvnnat

Subjunkšuvnnat (= vuollálasti konjunkšuvnnat) čatnet oalgecealkagiid váldocealkagii:

  • 'Jus' asttan, de boađán.
  • Iŋgá dadjá 'ahte' Elle boahtá.
  • Veahkehan du 'vai' gearggat.
  • Veahkehan du 'vaikko' it dárbbašge veahki.
  • Don borat 'dego' spiidni.
  • Daga 'nugo' mun.
  • Veahkehan du 'nu ahte' gearggat.

Muhtun subjunkšuvnnain sáhttet leat máŋga mearkkašumi, omd. go.

  • Mun boađán 'go' asttan.
  • Mun boađán 'go' lean bovdejuvvon.
  • Mun lean stuorát 'go' don.

Subjunkšuvnna go sáhttá geavahit ovttas advearbbain ja adposišuvdnadajaldagain:

  • Mun boađán 'ovdal go' don vuolggát.
  • Mun boađán easkka 'maŋŋil go' don leat mannan.
  • Vuordde 'dassážii go' mun boađán.
  • Bargen leavssuid 'dan botta go' earát ođđe.
  • Vuolggán 'dalle go' gávppit rahpasit.
  • Lea guokte jagi 'dassái go' bohten Romsii.
  • Mun boađán 'danne go/danin go /dainna go/dan dihte go/ lean bovdejuvvon.