Konjunkšuvnnat ja subjunkšuvnnat
Sámegillii | På norsk | In English
Ruovttoluotta grammatihka váldosiidui.
Konjunkšuvnnat
Konjunkšuvnnat (= bálddalasti konjunkšuvnnat) čatnet seammalágan lađđasiid oktii:
- Piera 'ja' Lemet leaba boahtán.
- Mun oainnán sihke Piera 'ja' Lemeha.
- Mun lean sápmelaš, 'muhto' in máhte sámegiela.
Muhtun konjunkšuvnnain lea sullii seammá mearkkašupmi, muhto geavahuvvojit iešguđetlágan oktavuođain. Omd. vai, -ge, dahje. Jearaldagas geavahuvvo vai, biehttaleaddji cealkagis lasihuvvo partihkal -ge verbii. Muđuid geavahuvvo dahje.
- Mun boađán odne 'dahje' ihttin.
- Boađátgo odne 'vai' ihttin?
- In juga gáfe 'inge' deaja.
- Jugan juogo gáfe 'dahje' deaja.
Subjunkšuvnnat
Subjunkšuvnnat (= vuollálasti konjunkšuvnnat) čatnet oalgecealkagiid váldocealkagii:
- 'Jus' asttan, de boađán.
- Iŋgá dadjá 'ahte' Elle boahtá.
- Veahkehan du 'vai' gearggat.
- Veahkehan du 'vaikko' it dárbbašge veahki.
- Don borat 'dego' spiidni.
- Daga 'nugo' mun.
- Veahkehan du 'nu ahte' gearggat.
Muhtun subjunkšuvnnain sáhttet leat máŋga mearkkašumi, omd. go.
- Mun boađán 'go' asttan.
- Mun boađán 'go' lean bovdejuvvon.
- Mun lean stuorát 'go' don.
Subjunkšuvnna go sáhttá geavahit ovttas advearbbain ja adposišuvdnadajaldagain:
- Mun boađán 'ovdal go' don vuolggát.
- Mun boađán easkka 'maŋŋil go' don leat mannan.
- Vuordde 'dassážii go' mun boađán.
- Bargen leavssuid 'dan botta go' earát ođđe.
- Vuolggán 'dalle go' gávppit rahpasit.
- Lea guokte jagi 'dassái go' bohten Romsii.
- Mun boađán 'danne go/danin go /dainna go/dan dihte go/ lean bovdejuvvon.